Sprawa udziału nauczycieli w rozwoju badań pedagogicznych jest sprawą zasadniczą

Przez „rozwój badań pedagogicznych” rozumiem tu zarówno formowanie nowych idei, jak też ich wdrażanie. Wydaje się, że wprowadzenie nauczyciela w logikę procesu badawczego, zapoznawanie z metodami, za pomocą których osiągnięto określone wyniki, nie tylko daje nauczycielowi możność współudziału w tworzeniu teorii pedagogicznych, lecz zmienia także jego przyzwyczajenia zawodowe, odrywa od schematu i rutyny, rozwija możliwości twórcze i zachęca do samodzielnej pracy badawczej. Praca nauczyciela nie może sprowadzać się do stosowania znanych metod nauczania: konieczne jest ich ulepszanie, wzbogacanie. Przygotowanie nauczyciela do twórczej pracy pedagogicznej zakłada wysoki poziom operacji intelektualnych (analiza, synteza, uogólnienie, abstrahowanie), elastyczność myślenia, umiejętność przewidywania i projektowania wyników oddziaływania na osobowość ucznia. Nie ulega też wątpliwości, że nauczyciele, którzy byli włączeni do badań pedagogicznych w procesie ich kształcenia w uczelniach i którzy uczestniczą w badaniach w okresie swojej pracy zawodowej, szybciej i efektywniej reagują na innowacje. Jak wykazały badania przeprowadzone w ZSRR, wdrażanie nowych programów następowało szczególnie szybko w tych rejonach i szkołach, gdzie nauczyciele brali aktywny udział w pracy badawczej nad określaniem treści nauczania, programów i materiałów pomocniczych, eksperymentowali pod kierunkiem pracowników naukowych.