Instytucje i ich klasyfikacja

Dwa typy trudności warto w tym miejscu zasygnalizować. Otóż problematyka kształcenia ustawicznego nie była dotąd przedmiotem całościowych, kompleksowych analiz. Próby całościowego ujęcia miały miejsce tylko w odniesieniu do kształcenia wstępnego. Z instytucjami tymi przede wszystkim łączono poziom edukacji i jakości kadr nauczycielskich, one też były w większym stopniu ustabilizowane, a w konsekwencji stały się przedmiotem głębszych i bardziej wszechstronnych analiz. Zmiany, którym podlegały instytucje kształcenia wstępnego nauczycieli, umacniały ich miejsce i funkcję w systemie edukacji nauczycielskiej. Ewoluują one generalnie rzecz biorąc od zakładów kształcących na poziomie średnim, przez coraz wyższe stopnie, aż do pełnego poziomu wyższego, by brać na siebie również częściową odpowiedzialność za rozwój naukowy części nauczycieli pracujących. Inaczej natomiast sprawa przedstawia się z instytucjami doskonalenia. W okresie 30 lat rozwoju naszej oświaty następowały tu częste zmiany, reformy, reorganizacje i likwidacje, co obok strat materialnych i kadrowych pociągało za sobą zwątpienie w celowość zmian i sens istniejących rozwiązań. Dlatego brak naukowo zweryfikowanego doświadczenia, pogłębionych analiz i kryteriów faktycznej efektywności poszczególnych instytucji i form. Podzielając pogląd, że instytucje w swoich funkcjach i w strukturze powinny dostosowywać się do dynamicznie zmieniających się potrzeb, trzeba zauważyć, że częste, nie zawsze uzasadnione ich reorganizacje nie mogą przynosić pożądanych rezultatów.