Aglomeracja policentryczna przykłady
W zawodzie nauczyciela funkcjonowały dotychczas różne formy przygotowania kadr oświatowych, uzupełniania i podnoszenia ich kwalifikacji, doskonalenia zawodowego i samokształcenia. Dziś dążymy ido tego, by zawód nauczyciela dysponował kompleksowym systemem kształcenia ustawicznego, racjonalnie kojarzącym zdobywanie wiedzy w formach zinstytucjonalizowanych z szeroko rozwiniętym samokształceniem i samodoskonaleniem.
Tradycyjne struktury kształcenia i doskonalenia nauczycieli na ogół przewidywały kształcenie wstępne obejmujące przygotowanie do podjęcia pracy pedagogicznej oraz w najlepszym przypadku celowo zagospodarowany start zawodowy, początkującego nauczyciela.
Tak więc nauczyciel podlegał kształceniu w okresie przygotowania do zawodu, w pierwszych latach swojej pracy, ale dalszy przebieg tego kształcenia zależał w decydującej mierze od osobistego wysiłku, konkretnych warunków w miejscu pracy i sytuacji życiowej nauczycieli, ich doświadczenia w zakresie samokształcenia i samodoskonalenia w toku pracy szkolnej.