Nowe postulaty wiązały się z ogromnym wzrostem zainteresowania oświatą w środowisku robotniczym

Rozwija się niezwykle żywy ruch samokształcenia obejmujący różne grupy społeczne i zawodowe i przejawiający się w takich formach, jak konkursy dobrego czytania, zespoły samokształceniowe, zespoły przysposobienia rolniczego inicjowane przez różne organizacje i instytucje. Rozwijają się też różne formy kształcenia i samokształcenia korespondencyjnego. Ludwik Krzywicki zwracał uwagę na wpływ praktyki życia codziennego, obcowania z techniką, na rozszerzenie się zainteresowań naukowych mas. Podstawą demokratycznego systemu oświaty, który postulował, była powszechna, bezpłatna i obowiązkowa szkoła elementarna. Jednocześnie rozbudowywano instytucje społeczne mające krzewić osiągnięcia nauki, jak uniwersytety ludowe i bezpłatne biblioteki. L. Krzywicki wychodził z założenia, że z biegiem czasu powstanie cały system instytucji powiązanych ze szkołą, ale przy tym. otwartych dla wszystkich zainteresowanych samokształceniem. W konsekwencji dowodził instytucje te zaważą na funkcji szkoły w tym sensie, że będą one towarzyszyły człowiekowi przez całe życie dzięki jego udziałowi w ruchu społeczno-kulturalnym. Idee te rozwijał w swojej twórczości pedagogicznej również B. Dobrowolski- Domagał się on, aby obok systemu szkolnego istniała odpowiednia sieć kółek samokształceniowych oraz instytutów wyższej kultury umysłowej, które to instytucje miały zapewnić człowiekowi ciągłość rozwoju intelektualnego.